گیربکس (جعبه دنده)

گیربکس ماشینی است. که برای انتقال توان مکانیکی از یک منبع تولید توان به یک مصرف کننده .و همچنین برآورده ساختن گشتاور و سرعت دورانی مورد نیاز مصرف کننده به کار می‌رود.
گیربکس (جعبه دنده) در واقع یک واسطه منبع توان و مصرف کننده توان می باشد که بین منبع توان و مصرف کننده توان یک انعطاف پذیری برقرار می کند

گشتاور چیست؟

نیرویی که قطعه‌ای را حول محوری می گرداند در آن قطعه تولید گشتاور می‌شود با توجه به اینکه مقدار کار از حاصلضرب مقدار نیرو در تغییر مکان به دست می آید لذا گشتاور و کار می توانند واحد مشترکN.m داشته باشد ولی بایستی توجه داشت که مقدار آنها در یک قطعه گردنده مساوی نمی باشد.

نیروی محرکه

نیرو عاملی است که باعث حرکت ، تغییر حرکت یا تغییر فرم در اجسام می گردد. اجسام مختلف و قطعات ماشین آلات ممکن است در آن واحد تحت تاثیر نیروهای مختلفی قرار گیرند که مقدار امتداد جهت و نقطه اثر آنها با هم متفاوت باشد . در این گونه موارد از ترکیب آنها نیروی معادلی بدست می آورند که به تنهایی می تواند اثر همه نیرو ها را داشته باشد این نیرو را نیروی بر آیند می نامند.
کار
هرگاه نقطه اثر نیرویی تغییر مکان پیدا کند کار انجام شده است بنابراین برای انجام کار نیاز به دو عامل نیرو F و تغییر مکان S می باشد.

محاسن گیربکس های کتابی

۱- گیربکس های کتابی دارای طراحی بسیار منظم و همگن می باشند . برای ماشین آلاتی که نیاز به گیربکس پر قدرت با حداقل فضای اشغال شده دارند بسیار مفید هستند.
۲- گیربکس های کتابی دارای بلبرینگ های کوکاپ (فشنگی) به اصطلاح ۳۲۰۰ می باشند و این مزیت باعث راندمان بالا و حداقل صدا میشود.
۳- گیربکس های کتابی روسی دارای انواع مختلفی از ۳۰ کیلوگرم تا ۴ تن بوده . تنوع بسیار زیادی در وزن و دور و اندازه برای ماشین سازان صنعتی ایجاد کرده است.
۴- گیربکس های کتابی به سه دسته دو محور (یک استیج) ، سه محور (دو استیج) و چهار محور (سه استیج) تقسیم می شوند . به این ترتیب دارای بیشترین گشتاور هستند.
۵- دامنه توان ورودی گیربکس های کتابی از ۱/۵ کیلو وات (دو اسب) تا ۲۰۰ کیلو وات می باشند.
۶- دامنه گشتاور گیربکسهای کتابی از ۲۵۰ تا ۲۰۰هزار N.m بوده . و دامنه نسبت از ۸ الی ۱۲۰ می باشد.
۷- چرخ دنده های گیربکس های کتابی نسبت به گیربکس های قورباغه‌ای دارای گام بزرگتر و زاویه بیشتر بوده. سختی چرخدنده ها معمولاً در حدود ۵۰ راکول c میباشد.

ویژگی های خاص این گیربکس ها

مکانیسم متنوع و فولادهای آلیاژی با کیفیت بالا که معمولاً از خانواده سمانته می باشند. و ساخت چرخدنده ها با دقت و کیفیت بسیار بالا است . سپس سنگ‌زنی محور و پروفیل چرخ دنده ، باعث راندمان بالا در این جعبه دنده ها می باشد.
این گیربکس ها دارای شفت ورودی و خروجی مخروطی بوده.
گیربکس کتابی روسی با نام
sT3u – (تیپ)
در استاندارد روسیه شناخته می شدند.
rostov-reduktor.ru